Shell’s nieuwe bestuursvoorzitter, Peter Voser, is dertig dagen in functie en
moet meteen vol aan de bak. Olieprijzen zijn in twaalf maanden gehalveerd en
de wereldwijde energievraag daalt. Tegelijk wordt er nog relatief veel olie
en gas geproduceerd en zijn de kosten van personeel en materiaal hoog.

Investeringen omlaag
Voser rekent erop dat de mondiale economische malaise langere tijd aanhoudt
en snijdt diep in de eigen organisatie. Bij het hoogste management zijn 150
posities geschrapt, waardoor een team van zeshonderd topmanagers overblijft
die Vosers’ besparingsprogramma mogen uitvoeren. De kostenreductie zal de
komende jaren in de miljarden dollars lopen, gaf de topman donderdag 30 juli
aan in een toelichting op de halfjaarcijfers.

Opvallend bij dit alles is dat Shell ook de kapitaalinvesteringen aanpakt. Die
bestaan voor een groot deel uit uitgaven voor opsporing en winning van
nieuwe olie- en gasvelden. De investeringen gaan in 2010 met ruim drie
miljard dollar omlaag tot zo’n 28 miljard dollar.

Oude projecten
Voser benadrukte donderdag dat de lagere kapitaaluitgaven geen gevaar vormen
voor toekomstige groei van de olie- en gasproductie. De reductie van drie
miljard dollar zou vooral een "optimalisering van de kosten"
betreffen.

Tegelijk bleek bij de presentatie van de halfjaarcijfers dat Voser de komende
twee jaar sterk teert op projecten die Shell in de afgelopen vier jaar heeft
opgezet. De topman noemde onder meer verdere uitbreiding in de Golf van
Mexico en de winning van teerzandolie in Canada.

Per saldo moeten Shell's huidige projecten in 2010 en 2011 een groei van de
olie- en gasproductie met 2 tot 3 procent opleveren. Over de periode daarna
stelde Voser dat er plannen liggen voor groei tot 2020. Concrete details
bleven uit.

Pijndossier Nigeria
Groot vraagteken bij dit alles zijn de ontwikkelingen in Nigeria. Aanhoudende
politieke problemen wegens aanvallen van rebellengroepen op
olie-installaties, maken het werk in Nigeria zeer lastig. Voser wilde
donderdag niet ingaan op vragen over een eventueel vertrek uit het
Afrikaanse land, maar gaf wel aan dat Shell de afgelopen jaren hard heeft
gewerkt om de afhankelijkheid van Nigeria te reduceren.

Het potentieel, maar ook de onbetrouwbaarheid van de olie- en gaswinning in
Nigeria komt duidelijk naar voren in Shell's productiecijfers. In 2005
pompte het concern zo'n 350 duizend vaten per dag op in het Afrikaanse land,
ofwel circa 10 procent van de totale winning. In het tweede kwartaal van dit
jaar was de productie geslonken tot 120 duizend vaten per dag, pakweg 4
procent van het totaal.

Om het probleem Nigeria beter hanteerbaar te maken heeft Shell nieuwe
speuractiviteiten de afgelopen jaren sterker geconcentreerd in
geïndustrialIseerde landen, benadrukte Voser donderdag. In 2008 was ruim 60
procent van de zoekactiviteiten naar olie en gas geconcentreerd in
Oeso-landen. Twee jaar eerder was dat nog minder dan de helft, blijkt uit
exploratiegegevens van Shell.

Afrika bleef in 2008 niettemin goed voor zo'n 7 procent van Shell's bewezen
olie- en gasreserves, ofwel 866 miljoen vaten. Vertrek uit Nigeria zou hoe
dan ook geen sinecure zijn.

In de pijplijn
Shell probeerde de keuze voor lagere investeringen donderdag te
rechtvaardigen met een grafiekje waaruit bleek dat de huidige vaste
kapitaalbezittingen voor zo'n 25 procent bestaan uit olie- en gasprojecten
in aanbouw. Bij grote concurrenten zou dit percentage volgens Shell onder de
20 procent liggen.

De boodschap was duidelijk: Shell heeft vergeleken met rivalen ExxonMobil en
BP veel winningsprojecten die in de pijplijn zitten, dus een tandje lager
bij de huidige investeringen kan geen kwaad.

Voser defensief
Shell's nieuwe topman kiest zodoende voor een defensieve aanpak. Minder
investeringen in opsporing en winning van nieuwe velden en strategische
manoeuvres om een exit uit Nigeria hanteerbaar te maken.

Eén troefkaart houdt Voser daarbij achter de hand. Als het niet lukt om op
eigen kracht de olie- en gasreserves aan te vullen, is er altijd het
alternatief van overnames. Per 30 juni dit jaar had Shell ruim 10 miljard
dollar schoon in de kas liggen. Geen slechte uitgangspositie, mocht Voser op
koopjesjacht willen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl